Wiedza i pamięć DVD

Seria dziesięciu filmów dokumentalnych tematycznie związanych z najnowszą historią Polski, przeznaczonych dla uczniów starszych klas szkół podstawowych, gimnazjów oraz szkół średnich.

Okres od rozpoczęcia II wojny światowej do przełomu roku 89 przybliżony zostaje nie w formie akademickiego, ogólnikowego wykładu, ale przez pryzmat konkretnych wydarzeń i bohaterów tamtych czasów. W ten sposób najnowsza historia staje się czymś żywym i namacalnym. Odpowiedni i szeroki dobór tematyczny gwarantuje nauczycielom historii, wychowawcom oraz pedagogom szkolnym duże możliwości wykorzystania pakietu. Można też z niego skorzystać przy okazji rocznic i świąt narodowych. Do pakietu dołączony jest zbiór konspektów, pomocnych w przeprowadzeniu lekcji czy pogadanki na podstawie obejrzanych filmów i spojrzeniu z uczniami w szerszej perspektywie historycznej na treść wyemitowanego materiału. .

„Filmy pokazują nieraz zupełnie nieznane fragmenty wojennych i powojennych dziejów Polski. Dobry warsztat: sugestywne relacje świadków i ciekawe materiały archiwalne sprawia, że ich wartość edukacyjna jest wysoka. Dlatego z powodzeniem mogą być pomocą w nauce historii, jak iw jej popularyzacji” .
Dyrektor Biura Edukacji Publicznej IPN prof. Jan Żaryn.

I-„17 IX 1939„– Data symbolizuje wydarzenia będące nożem w plecy wbitym przez Sowietów Polsce walczącej z Niemcami. Mówią żołnierze Września i Polacy z Bukowiny, którzy byli świadkami ewakuacji władz RP i wojska do Rumunii. O plądrowaniu polskich miast przez Sowietów i braniu przez nich licznych jeńców – ofiar późniejszej, do dziś nieosądzonej zbrodni katyńskiej. .

II- „I ROZRADUJĄ SIĘ PONIŻONE KOŚCI”- Poruszająca opowieść o Stanisławowie, gdzie w sierpniu 1941roku gestapo urządziło rzeź polskiej inteligencji. To był największy taki niemiecki mord na ziemiach południowo-wschodnich II RP. Świadkowie, dzieci pomordowanych, mówią również o porządkowaniu – od końca lat 80. - miejsca zbrodni,gdzie jeszcze pozostało sporo do zrobienia. .

III- "SPRAWIEDLIWI WŚRÓD NARODÓW ŚWIATA” - O bohaterskiej rodzinie Ulmów z Markowej na Rzeszowszczyźnie, zamordowanej w marcu 1944 roku za ukrywanie Żydów. Uhonorowaną przez Yad Vashem rodzinę, której proces beatyfikacyjny trwa od 2003 roku, wspominają sąsiedzi, mówią o niej też historycy..

IV - „PARTYZANCI SPOD ŁYSINY”- Film traktuje o koncentracji sił Armii Krajowej w czerwcu 1944 roku w rejonie Myślenic w ramach akcji „ Burza”. We wrześniu tegoż roku tamtejsze zgrupowanie prowadziło walki z Niemcami, którzy w odwecie dokonali krwawych pacyfikacji. Mowa jest o późniejszej niesprawiedliwości – represjach, jakie spotkały AK-owców ze strony władz PRL..

V - MY OD „ SZTUBAKA” - Dzieje oddziału NSZ i ludzi, którzy mieli wybór: śmierć, Sybir albo las. Dokumentalny zapis nieznanego fragmentu historii Żywiecczyzny w latach 1945-1947. Mowa jest także o późniejszych represjach i upamiętnianiu ich ofiar, które- nie bez trudności –stało się możliwe dopiero w latach 90. .

VI - „ SPALIĆ KOŚCIÓŁ” - Tak zwane działania specjalne peerelowskiego MSW w stosunku do Kościoła oznaczały nie tylko inwigilację czy zakładanie podsłuchów, ale i całą masę środków jawnie bandyckich, takich jak choćby podpalanie świątyń. Film pokazuje przykłady takiego procederu w latach 60. i 70. w diecezji przemyskiej, kierowanej przez bp. Ignacego Tokarczuka. .

VII - „SKS- PRZEŁAMYWANIE STRACHU” – Dnia 7 maja 1977 roku w bramie przy ulicy Szewskiej w Krakowie znaleziono ciało Staszka Pyjasa, studenta UJ, współpracownika KOR, zamordowanego przez SB. Śmierć ta była bezpośrednim impulsem do powołania Studenckiego Komitetu Solidarności. Film opowiada historię pokolenia ludzi tworzących SKS, jednej z pierwszych opozycyjnych organizacji, która pod koniec lat 70. przełamywała strach i nieufność, prowadząc akcję pomocy i obrony represjonowanych za poglądy polityczne..

VIII – "MUSICIE BYĆ MOCNI ! MUSICIE BYĆ WIERNI !"- Zapis przebiegu pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski w 1979 roku, a także przygotowań do niej. Jeden ze świadków wspomina atmosferę tego niezwykłego czasu:” To nie jest już PRL”. Księża i świeccy nie bez racji mówią o wpływie pielgrzymki na dalsze dzieje Polski: powstanie „Solidarności” i jej przetrwanie w stanie wojennym. .

IX – „SOLIDARNOŚĆ – KRUSZENIE MURÓW”- Przebieg operacji stanu wojennego, a także poprzedzające ją uderzenie propagandowe komunistycznej władzy. Ludzie „ Solidarności” relacjonują pacyfikacje fabryk prze oddziały ZOMO, mówią o późniejszych protestach przeciwko stanowi wojennemu i o drugim obiegu wydawniczym. .

X - „PRL- LABORATORIUM PIERIESTROJKI”- Film jest swoistym podsumowaniem wiedzy historyków na temat wydarzeń lat 80. , które doprowadziły do oddania władzy przez komunistów. .